من برنامه‌نویس بودم. سال‌ها پیش خیلی تصادفی، وارد دنیای مدیریت محصول شدم. سابقهٔ برنامه‌نویسی، اعتمادبه‌نفس لازم را به من می‌داد که به راحتی، با توسعه‌دهنده‌ها ارتباط برقرار کنم. خواندن چند کتاب و تجربهٔ کار با چندین طراح، باعث می‌شد بتوانم دربارهٔ تجربه کاربری محصول اظهارنظر کنم.
اما وقتی آدم‌ها از اعداد و ارقام مالی صحبت می‌کردند، من ساکت می‌شدم. ساکت بودن البته همیشه بد نیست. چیزی که من را آزار می‌داد، این بود که نمی‌توانستم از حرف‌هایشان سر در بیاورم. یا مثلاً نمی‌توانستم بفهمم سرمایه‌گذاران، چگونه یک کسب‌وکار را ارزش‌گذاری می‌کنند. این حس خوبی نداشت.
چند وقت پیش، تلاش کردم خودم را کمی به مبانی دانش مالی (finance) آلوده کنم. خوشبختانه، از این تلاش نتیجه خوبی هم گرفتم. در این نوشته، سعی می‌کنم به زبان یک آدم محصولی، توضیح دهم چرا یادگیری دانش مالی برای شما مفید است. اگر توسعه‌دهنده کسب‌وکار یا مدیر محصول هستید، این نوشته برای شماست.
چرا لازم است از دانش مالی سر در بیاوریم؟ در ادامه، به ۴ دلیل اشاره خواهم کرد.
۱. درک توجیه اقتصادی
مسئولیت اصلی یک مدیر محصول، کمک به ساختن محصولی است که کاربران آن را دوست دارند و توجیه اقتصادی هم دارد. به عبارت دیگر، کار اصلی ما مدیر محصول‌ها، این است که هم برای مشتری و هم برای کسب‌وکار، ارزش خلق کنیم.
اما توجیه اقتصادی (business viability) واقعا یعنی چه؟ به نظر می‌رسد ما مدیر محصول‌ها، خیلی روی این موضوع عمیق نشده باشیم. در دنیای مالی، توجیه اقتصادی یعنی محصول با ارزشی بسازید که بتواند در بازار، هزینهٔ سرمایه (cost of capital) را پوشش دهد و برای مدت طولانی، پایدار باشد.
اگر با عبارت «هزینهٔ سرمایه»، کمی احساس غریبگی می‌کنید، طبیعی است؛ شاید بهانه خوبی برای سر در آوردن از دانش مالی باشد. مبانی دانش مالی، به شما کمک می‌کند درک بهتری از توجیه اقتصادی داشته باشید و در نتیجه، مسئولیتتان را به عنوان یک مدیر محصول، بهتر انجام دهید.
۲. آمادگی برای بازی بعدی
لازمهٔ پذیرش بعضی از نقش‌ها، برقراری ارتباط مؤثر با مدیر ارشد مالی (CFO)، مدیر عامل (CEO)، سرمایه‌گذاران و هیئت مدیره است. بیش‌تر این افراد، به زبان مالی مسلط هستند و از شما انتظار دارند درک خوبی از دغدغه‌های آن‌ها داشته باشید؛ دغدغه‌هایی که گاهی به زبان متریک‌هایی نظیر EBITDA، درآمد ناخالص یا دوره بازگشت سرمایه بیان می‌شود.
مدیر محصول ارشد (CPO)، یکی از همین نقش‌هاست. حتی بعضی از رهبران محصول، نقش مدیر عاملی یک شرکت را می‌پذیرند. برخی دیگر، به عنوان سرمایه‌گذار فرشته (angel investor)، در رشد استارتاپ‌ها مشارکت می‌کنند یا به عنوان مؤسس، کسب‌وکار خود را راه‌اندازی می‌کنند.
اگر می‌خواهید در ادامه مسیر شغلیتان، وارد این بازی‌های چالش‌برانگیز شوید – بدانید و آگاه باشید که – بدون دانش مالی، این کار بسیار دشوار است.
۳. لباسی برای همه فصل‌ها
یکی از توانایی‌های موردنیاز یک مدیر محصول، دیدن مسائل از زوایای مختلف است. با این حال، بسیاری از چیزهایی که می‌آموزید، فقط موقع کار کردن روی نوع خاصی از کسب‌وکارها به کارتان می‌آید.
به عنوان مثال، آن‌چه درباره محصول‌های B2B، B2C یا پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌آموزید، موقع کار روی انواع دیگری از مسائل، کم‌تر به‌کارتان می‌آید. در عوض، دانش مالی، لباسی برای همه فصل‌هاست. مبانی فایننس را یاد بگیرید و از آن برای توسعهٔ هر کسب‌وکاری استفاده کنید.
۴. تقویت عضله تصمیم‌گیری
دانش مالی دربارهٔ آینده کسب‌وکار است. تحلیل آینده، هم نیاز به شهود دارد و هم نیاز به درک عمیقی از ارقام و اعداد. هم علم است و هم هنر. یادگیری دانش مالی، عضلهٔ تصمیم‌گیری شما را تقویت می‌کند. به شما کمک می‌کند بین درآمد کوتاه‌مدت و رشد بلندمدت، مصالحه برقرار کنید.
علاوه بر این، بسیاری از تصمیمات محصولی شرکت‌ها، ریشه در مسائل مالی دارد. به عنوان مثال، شرکت هاب‌اسپات (HubSpot) برای تأمین نقدینگی، مجموعه‌ای از خدمات را در قالب یک بسته، به شرکت‌ها می‌فروشد. این بسته‌ها، مشتریان را ترغیب می‌کنند تا با پیش‌پرداخت، هزینه‌های مالی این شرکت را تأمین کند. این‌گونه تصمیمات، کسب‌وکار را از لحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر کرده و به طور مستقیم، روی سوددهی اثر می‌گذارد.
برخورداری از دانش مالی، برای درک شرایط رقابتی، تحلیل تصمیمات رقبا، تدوین استراتژی درآمدزایی و بسیاری از مسائل دیگر، سودمند است.
سخن آخر
تحلیل مالی به هیچ‌وجه کار ساده‌ای نیست، بلکه نیازمند کسب سال‌ها تجربه و درس‌آموزی است. به همین خاطر، برای گرفتن تصمیمات مالی، همچنان به یک متخصص نیاز خواهید داشت. با این‌حال، مبانی دانش مالی، هم جذاب و هم کاربردی است. یادگیری دانش مالی، نسخه بهتری از شما می‌سازد.
برای یادگیری، از مفاهیم ساده شروع کنید و سپس به تدریج به آن‌چه آموختید، عمق ببخشید. پیشنهاد می‌کنم برای شروع، به نوشته بعدی بروید و با ترازنامه، یکی از اسناد مهم مالی، آشنا شوید.
نوشته‌های روزانه من را درباره محصول، فناوری و کسب‌وکار در تلگرام دنبال کنید!
دیدگاهتان را بنویسید